Ιστορία της Μονής
Η σημερινή Μονή του Αγίου Παντελεήμονος κτίσθηκε μετά το 1760 στην παραλία μεταξύ Δάφνης και Ι. Μ. Ξενοφώντος.
Τα χρήματα για την ανοικοδόμηση τα διέθεσε ο Φαναριώτης ηγεμόνας τής Μολδαβίας Σκαρλάτος Καλλιμάχης. Το μοναστήρι ονομάσθηκε «Αυθεντικόν κοινόβιον των Καλλιμάχιδων». Το Μοναστήρι επανδρώθηκε από τους μοναχούς της Μονής του Αγίου Παντελεήμονος του Θεσσαλονικέως, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στις νέες εγκαταστάσεις. Το Μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος του Θεσσαλονικέως, το λεγόμενο Παλαιομονάστηρο, ιδρύθηκε τον 10ο αιώνα από Θεσσαλονικέα μοναχό. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου μίας ώρας πεζοπορίας βόρεια της νέας Μονής.
Το 1840 εισέρχονται σε αυτό οι πρώτοι Ρώσοι μοναχοί. Το 1875 μεθοδεύτηκε η ανάληψη της ηγουμενίας από τον Ρώσο ιερομόναχο Μακάριο όχι με εντελώς κανονικό τρόπο. Την περίοδο αυτή πολλοί ρώσοι μοναχοί εγκαθίστανται στη Μονή και η ακολουθία στην Εκκλησία γίνεται στα Ελληνικά και στα Ρωσικά. Το μοναστήρι ονομάσθηκε Ρωσικό.
Στο καμπαναριό υπάρχει η μεγαλύτερη καμπάνα του Αγίου Όρους: ζυγίζει 13 τόνους και έχει διάμετρο 2,70 μέτρα. Έχει πλούσια βιβλιοθήκη με ελληνικά και σλαβικά χειρόγραφα και έντυπα.
Στη Μονή του Αγίου Παντελεήμονος ανήκουν οι Σκήτες Βογορόδιτσα, Παλαιομονάστηρο, Χρωμίτσα και Νεα Θηβαΐδα.
(Βλ. Νικηφόρου Κωνσταντίνου [Μικραγιαννανίτου] Μητροπολίτου Κεντρώας Αφρικής, Το Άγιον Όρος Άθως, Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 136-138)
